Przejdź do treści

UKRAINA

W zarządzie Powiatowej Komendantury Wojskowej w Skwyrze podlegającego kijowski okręg wojskowy Szymon Kobecki w lutym 1904 r. objął stanowisko naczelnika administracyjnego powracając do służby po dwuletnim urlopowaniu. W latach 1909–1910 zajmował stanowisko powiatowego komendanta wojskowego w Skwyrze oraz naczelnika służb administracyjnych.

Dom modlitwy w Łucku istniał już w 1506 roku. Wiemy o tym, ponieważ król Zygmunt I zniósł od niego roczny podatek dla Żydów i Karaimów. Doświadczeni tatarskimi najazdami w pierwszych latach XVII wieku Karaimi prosili króla Zygmunta III o możliwość wybudowania murowanej kienesy. Niestety budowa murowanej niechrześcijańskiej świątyni nie była możliwa. W 1633 roku Władysław IV potwierdził Karaimom prawo do drewnianej kienesy w Łucku. Jej największym wrogiem był ogień, płonęła ona w latach:1700, 1781, 1808, 1868.

Pierwszy cmentarz karaimski w Łucku powstał wraz z osiedleniami w XV wieku, jednak nie jest znana jego dokładna lokalizacja. W 1545 roku Karaimi spierali się z księciem Czetwertyńskim o drogę dojazdową do swojej nekropolii. W 1629 roku Karaimi przegrali proces o prawo do ziemi kupionej pod dom modlitwy razem z parcelą cmentarną, jednak niedługo po śmierci króla Zygmunta III w 1633 roku udało im się odzyskać prawa do cmentarza. Kolejną wzmianka o cmentarzu karaimskim w Łucku pojawia się po ponad 300 latach, dokładnie w 1848 roku cmentarz miał być już nieczynny.

Pierwsi Karaimi w Odessie pojawili się w 1801 roku, byli to kupcy, bracia Mangubi i Abraham Beim z Czufut-Kale. Około roku 1830 społeczność karaimska zakupiła budynek na dom modlitwy, wcześniej Abraham Beim udostępniał do modlitwy pomieszczenie we własnym domu. W tym samym roku otwarto bezpłatną publiczną szkołę karaimską w której prócz podstawowych kursów wykładano języki oraz nauki handlowe. Szkoła ta funkcjonowała głównie jako handlowa do 1892 r., kiedy to otwarto w Odessie Szkołę Handlową, a  karaimska szkoła stała się 3 klasową placówką miejską.

Dokładna data osiedlenia się Karaimów w Łucku nie jest znana. Być może Karaimi pojawili się tam w XIII w., w tym samym czasie, co mówiący tymże dialektem ich rodacy z Halicza. Miejscowa tradycja wiąże jednak ich przybycie, podobnie jak w Trokach, z osobą Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda. Jak podawał karaimski uczony z Łucka, Mordechaj Sułtański (1773–1863), książę miał osiedlić na prawym brzegu rzeki Styr, naprzeciwko twierdzy, w miejscu zwanym Krasna Góra sto sprowadzonych z Krymu rodzin.  

W połowie lat 50-tych XIX wieku do Kijowa wyemigrowała grupa Karaimów zamieszkująch na Krymie, a prawie 50 lat później stanowili grupę 200 obywateli w 276 tysięcznym mieście. Najbardziej wypływową była rodzina Kogenów przemysłowców tytoniowych, którzy od 1860 roku rozwijali w Kijowie swoje fabryki. Przedsięwzięcie było na tyle sprawne, że już w 1872 roku Solomon Aronowicz otworzył dom handlowy "Kogen i Szyszman".

Znajdowała się przy ulicy Karaimskiej. Pierwotnie drewniana, podobnie jak kienesa w Trokach była wielokrotnie niszczona i odbudowywana w tym samym miejscu. Po wielkim pożarze w 1830 r., gdy spłonęła doszczętnie, została odbudowana jako murowana. Nowy budynek powstał przy dużym zaangażowaniu Abrahama Leonowicza oraz Józefa Mordkowicza. Budynek na planie prostokąta był zwieńczony ozdobną attyką, a narożniki zdobiły stylizowane szale. Wewnątrz ozdobiony był kolorowymi freskami z motywem roślinnym oraz cytatami ze Starego Testamentu.

Tradycja głosi, że Karaimi pojawili się w stolicy Rusi Czerwonej już w połowie XIII w. Używany w halickiej gminie specyficzny kalendarz, liczący lata od jej powstania, wskazywał na rok 1246, czyli półtora wieku przed osiedleniem się Karaimów w Wielkim Księstwie Litewskim. Do Halicza miał ich sprowadzić z Krymu książę halicki Daniel – z Sołchatu, a także z Mangupu i Kaffy przybyło na brzeg Dniestru 80 rodzin. Najstarszy zachowany dokument, w którym mowa o halickich Karaimach, to spis podatkowy, tzw. pogłówne karaimskie z 1550 r.